Kategori arşivi: ingilizce türkçe zamanlar tablosu

Bağımlı bağlaçlar

  Bağımlı bağlaçlar (bağlayıcılar) İçerisinde öznesi ve yargı bildiren yüklemi olan bir yan cümleyi bir başka cümleye bağlarken kullanılan bağlaçlar...

Özne, nesne cümlesi bağlaçları;

What,

that,

whether,

who,

if, which v.s sözcüklerdir... Bir kompleks cümlede kim? ne? kimi? neyi? hangisi? sorularına yanıt vererek yan cümleyi ana cümleye bağlarlar...

What ?_ne? soru zamiri bağlaç olarak kullanılırken neyi ki...

who?_kim? soru zamiri bağlaç olarak kullanılırken kimi ki...

which? hangisi soru zamiri_hangisi ki ... anlamını verir.

    I know who came_tanıyorum (kimi?) kim ki geldi-geleni,

    He is my father which called me_O babamdı hangisi ki aradı...

 

Yer tümleci bağlaçları

where……………………….

wherever/ no matter where

everywhere/ every place…..

anywhere/ anyplace ……….

 

Zaman tümleci bağlaçları;

when……………………………....

whenever…(her ne zaman).…....

as (just as_tam ...-irken)..............

while ……………………………...

during the time…........................

as long as/so long as..................

after ……………………………....

before ………………………….....

now that………………………......

no sooner…than………………....

as soon as………………………..

by the time…………………….....

until/till ……………………………

all the time …………………….....

since ……………………………...

the minute/moment

 

Amaç tümleci bağlaçları;

so that…………………………..

lest………………………………

 

Şart tümleci bağlaçları;

if……(eğer...-ırsa,-saydı v.s)…

even if...........(-sa bile, -sa da)...

unless…………(if not)………....

provided……….that…………....

in the event that…………….......

on condition that……………......

supposing that..........................

 

Hal tümleci  bağlaçları;

as…………………………………

like………………………………..

as if / as though………………...

on the assumption that…........

so........that................................

the way (that)…………………...

 

Kıyas bağlaçları;

as than……………………………...

as+adjective/adverb+as……….

so+adjective/adverb+as…........

 

Zıtlık bağlaçları;

though……………………….....

although………………………...

even though……………….......

even if………………………......

in spite of the fact that..............

despite the fact that.................

 

Sebep bağlaçları;

as………………………...........

because…………………………

for………………………………...

since …………………………….

seeing that ……………………

 

Sonuç tümleci bağlaçları;

So/as +adverb+ that ………

Such+adjective+noun that ..

 

 

Basit bağlaçlar

Ancak bir kökten ibaret olan bağlaçlara denir.

Ör: and,

       or,

       that,

       but,

       so, since, after, if, as, though...

Şahıs zamirleri (personal pronoun)

Şahıs zamirleri/ personal pronuns

I_ ben 

me_  beni/ bana/ benden

my ........_ benim   .......-m

 

You_sen 

you_ seni/ sana/ senden

your ........_ senin .......-(ı)n

 

He_O (erkek)

him_ onu/ ona/ ondan

his ........_ onun .........-ı

 

She _ O (kadın)

her_ onu, ona, ondan

her ......._ onun ........ -ı

 

It _ O (hayvan, eşya)

it_ onu/ ona/ ondan

its ........_ onun ........-ı

 

We_ Biz

us_ bizi / bize/ bizden

our ........_ bizim ........-imız

 

They_ Onlar

them_ onları/ onlara/ onlardan

their ........_ onların........-ları

One _ Biri

Ones _ Birileri

 

Not: My, your, his, her, Its, our, your, their zamirleri hem –in

tamlama durumu hem de   -ım/-ın/-ı/-ınız  aitlik (possesive) halini

aynı  anda verir. 

    ör: Your friend_ senin arkadaşın.

   İngilizcede  bu zamirler tek başına kullanılmazlar. Mutlaka bir isim-

den önce gelerek (onları niteleyerek) sıfat görevi üslenirler.

    ör: Their son acts in school plays and also plays a game of football.

     Onların çocukları tiyatro/ sinema...(oyunları) oynar hem de futbol/ tenis (maçı)...oynar.

    ör: My son speaks English. He is almost  like a man._ Oğlum İngilizceyi tıpkı/ aynı bir adam gibi her şeyi konuşuyor

   Not; One zamirinden sonra isim gelmez. Bir isimden önce  one gelirse sayı olur.

Şahıs zamirleri için örnekler:

I am a doctor.  Ben bir doktorum.

Are you an engineer ? _ Sen bir mühendis misin?

He is a lawyer.  (o erkek) O bir avukat.

She is a nurse. (o kadın) O bir hemşire.

It is a cat. (o hayvan) O bir kedidir.

We are students.  (Ali ve ben / Ali, ben, Ahmet...) Biz öğrenciyiz.

Where are you going?  (Ali ve sen / Ali, sen, Ahmet...) Siz nereye gidiyorsunuz?

They are at the door now. (Ali ve Ahmet/ Ali, Ahmet, Veli..) Onlar kapıda(dır)lar.

One must do it.  Biri bu işi yapmak zorunda. (ben, sen, o, Ali veya veli farketmez birisi)

Ones must do it. Birileri  bu işi yapmalı (biz, siz veya onlar yahut sen ve Ali farketmez )

İsimlerde çoğulluk (plural of nouns)

İsimlerde oğulluk ve tamlama kategorisi

  İngilizcede isimlerin çoğul hali  -s çoğulluk takısının ismin sonuna eklenmesiyle oluşturulur.

   The girl (kız),  girls (kızlar)

--------------------------------

Çoğul canlı varlıklarda tamlama ve aitlik durumu (') işaretinin ismin sonuna getirilmesiyle oluşturulur.

   the girl’s (kızın),

   the girls (kızların)

---------------------------------

fakat;

  1. Sonu  -s[s], -ss[s], -sh [ ʃ ], -ch[ ʧ ], -x[eks], tch[ ʧ ],  z [ z]  harfleri ya da sesleri ile biten isimlerde okunuşta kolaylık sağlamak için -s takısının önüne –e ünlüsü kaynaştırılır ve [iz] olarak okunur.  

ör: bus_buses [ bʌsız],

      glass_gasses [ gla:sız], 

       fox_foxes [ fɔksız],  

       brush_brushes[ brʌʃız ]

       princess_princesses...v.s  

----------------------------------------

   princess's      princesses'

   waitress's       waitresses'

------------------------------------------

Not: horse_horses [hɔ:(r)sız],

        price_prices [praısız],

        house_houses [haʊsız],

        nurses[nɜ:(r)sız]  yazılışta –e harfiyle  bittiklerinden ikinci bir –e harfine gerek kalmadan yanlızca –s çoğul takısıyla çoğul hale sokulurlar ve yine [iz]olarak okunur.

 

  1. İsimler –f [f] harfi ile biterse -f harfi –v harfine dönüştürülür ve –es çoğul takısı eklenir.

      Ör: half_halves .

Eğer –f sesinden sonra    –e harfi varsa ikinci bir –e kaynaştırma harfine gerek kalmaz ve sadece –s çoğul eki eklenerek çoğul hale sokulur.  –f harfi ise yine de –v harfine dönüştürülür.

    Ör: life_ lives...      fakat, sonu –f ile biten bazı isimler ve  -ff ile biten tüm isimler sadece -s takısıyla çoğul hale getirilir ve [s] olarak okunur.

    ör:  bliefs, roofs, chiefs, griefs, handkerchief, cliffs, cuffs, muffs

istisna:

   scarf_scarfs/ scarves,

   wharf_wharfs/ wharves,

   dwarf_dwarfs/ dwarves

    turf_turf/ turves  isimleri görüldüğü gibi iki şekilde de çoğul yapılabilirler.

-----------------------------

   wife's        wives'

------------------------------

 

  1. İsimler; O harfiyle biter ve  -o harfinden önce ünsüz  bir ses varsa    -es takısıyla çoğul yapılır.

    Ör: patato_patatoes, hero_heroes negro_negroes, tomato_tomatoes v.s 

    fakat: İngilizceye yabancı dillerden giren bazı isimler ( piano, dynamo, photo, kilo v.s ) ve bazı İngilizce isimler sadece –s takısıyla çoğul hale sokulurlar.

   ör; zeros, portofilos, radios v.s gibi

------------------------------

   hero's     heroes'

   negro's     negroes'

--------------------------------

 

  1. isimler –y harfiyle biter ve –y harfinden önce ünsüz bir harf gelirse –y harfi –i harfine dönüştürülerek –es takısı eklenir

  ör: city_cities,  

        family_families

         factory_factories v.s  Fakat; -y harfinden önce ünlü bir harf varsa  herhangi bir

değişiklik yapılmadan –s çoğul eki eklenir.

   Ör: days, plays, boys, toys v.s

-----------------------------

   lady's      ladies'

   boy's       boys'

-------------------------------

     İngilizcede bir kısım isimlerin çoğulları köklerindeki sesli harflerin değiştirilmesiyle yapılır, bunlar;

     a tooth_teeth   

     a goose_geese                                                             

     a mouse_mice

     a louse_lice

Not:

     a man_ men

     a woman_women        

   not: man ve woman isimleri bileşik isimlerin başlarında yer alıyorlarsa birleştiği sözcükle beraber çoğul yapılırlar.

  ör: women doctors gibi. Bileşik isimlerin sonlarında yer alıyorlarsa  birleştikleri isimlere çoğul takısı konulmaz. 

   ör: postman_postmen

--------------------------------

man’s           men’s

woman’s       women’s

woman’s doctor    

women’s doctors

postman’s      postmen' s

------------------------------

-en ile çoğul yapılan isimler:

ox_oxen,

child_children

brother_brothers/ brethren (özellikle kilise dilinde) -en harfleri ile çoğul yapılırlar.

---------------------------------

child’s         children’s

----------------------------------

bileşik  isimlerde  çoğulluk:  Bileşik  isimlerde çoğul takısı esas  sözcüğe konulur.  

  ör: brother-in-law_

        brothers-in-law, diğer bileşik isimlerde sona konur ör: toothbrush_

toothbrushes

---------------------------------

brother-in-law’s            

brother’s-in-laws  

-----------------------------------

 

 Yunan ve Latin kökenli isimler: Yunan ve Latinceden İngilizceye girmiş isimler kendi dillerinde oldukları gibi de çoğulyapılabilir.  

ör: phenomenon_phenomena,

     datum_data, 

     crisis_crises,

     stimulus_stumuli…   

  daima çoğul halde kullanılan isimler: İki parçadan oluşan eşya isimleri tongs(maşa), scissors(makas),spectacles (gözlük), scales (terazi), trousers (pantolon)... Bu isimler tekil halde kullanılmak istendiğinde a pair of (bir çift) ya da sayısı belirtilmek istendiğinde two pairs of(iki çift) gibi sözcüklerden yararlanılır. 

çoğul eki almadan çoğul olarak kullanılabilen isimler: deer(geyik) fish(balık) swine(domuz) sheep(koyun)   trout (alabalık), aircraft (uçak), gibi isimler çoğul eki almazlar .

   Sonu [ş] ve [ç] sesleriyle biten ülkelerin halklarından bahsederken çoğul eki kullanılmaz.

English (İngilizler),  Scotch, Swedish, Polish, Spanish, British

   The tanım edatıyla sıfattan oluşturulan isimler çoğul olarak kullanılırlar The good (iyiler), The rich( zenginler),

The disabled (özürlüler),The wounded (yaralılar)

 

       çoğul eki almayan ve çoğul olarak kullanılmayan isimler:

  1. a) Tabiatta tek olarak bulunan varlıklar: the sun (güneş), the moon (ay), the world (dünya), the earth (yerküre) 
  2. b) Zaman terimleri: today (bugün), tomorrow (yarın), yesterday (dün), moment (an) …  January (ocak),  Fabruary (şubat)...

        Monday (pazartesi),Tuesday (Salı)…winter (kış), summer (yaz)...(eğer; ’yazları’, ‘salıları’ denirse çoğul eki alabilirler.)

  1. c) Sayılamayan isimler: water(su),  butter (yağ) fire (ateş)……………………………………………………………………………
  2. d) Diğerleri : Advice (öğüt), friendship (arkadaşlık),work(iş), information(malümat), progress(ilerleme) knowledge(bilgi)

------------------------------------------------------------

the sun’s, the moon’s,  the world’s

 today’s, yesterday’s, tomorrow’s

Birleşik isimler

Birleşik isim

  Anlamlı ya da anlamsız iki veya daha çok kelimenin bir araya gelmesiyle oluşturulan isimlere bileşik isimler denir

   Ör: brother- in- low (kayın birader) v.s 

    not: farklı anlamlara sahip isimler, bileşik bir isim oluştururken  anlam değişikliğine uğrayabilir.  Preposition’larla oluşturulan bileşik isimler tire (-) işaretiyle birbirinden ayrılırlar.

Fiil nedir? Çekimli fiil (tense) nedir?

Fiil nedir?  Çekimli fiil (tense) nedir?

Tabiyatta madde olarak var olan veya var olduğu düşünülen varlıkların; belirli bir...

... şahsa I ( 'ben' birinci tekil şahıs) worked

... zamana; I worked (2) _ Çalıştım ( geçmiş z.)

 ... tarza;    I had worked (3)_Çalışmıştım.     (tamam olmuş bitmiş tarz )

bağlı olarak aktif halde bulunan durum veya hareketlerine... Bu varlıkların;

 ... kendilerinde;   to get humanized

 ... niteliklerinde; Her face turned yellow. (yüzü saradı)

meydana gelen değişim ve dünüşümlerini bildirirken oluşturulan fiil+tarz+zaman+şahıs...birleşmelerine,  çekimli fiil, yapılarda yer alan hareket adlarına fiil denir.

Şahıs; harekete muhatap olan her şey/ şahıs/ zamir/ konu/ durumdur. (özne–subject)

Zaman(time); 

geçmiş ( -di )  (past; used to V,    V-ed2   was/were V-ing,   had V-ed3 )

şimdiki ( …)       

(present; V & V-es, … am/is/are V-ing,  have/ has V-ed3)        

gelecek ( -ecek )    

(future; will,  will be V-ing,  will have V-ed3)

geçmişteki gelecek ( -ecekti

(future in past; would, would be V-ing, would have V-ed3)

Tarz/biçim(aspect); hareketin gerçekleşme şekli; hareket;

genel (-e-r)

(common aspect ) hareket mi,

devam eden (-yor/ -yır/ -yaar/ -yap) hareket mi

 (continuous aspect; be V-ing) veya,

tamam olmuş (-miş/-ip/-gan)

(perfect aspect; have V-ed3) hareket mi, yoksa

hala devam etmekte (-mekte)

(perfect continuous; have been V-ing)
olan hareket mi yani biçimidir.

  Çekim(tense); şahıs ve tarz unsurlarıyla birleşen fiilin bir zamana göre çekimlenmesidir.
Ör: Gid-iyor-du-m, çekimli fiili, 1. Tekil Şahsın, geçmiş zamanda devam ettirdiği hareketin ifade edildiği çekim şeklidir.

 

 

 

Dönüşlü fiil (reflexsive verb)

      Dönüşlü fiil nedir?

Dönüşlü fiil nedir?

Tanım;

  Türkçede; yıka(n)dı, tara(n)dı, daya(n)dı, boya(n)dı, taşı(n)dı, giy(in)di, sakla(n)dı … gibi, fiillerde yer alan –n eki, öznenin kendisinin yapabileceği bir hereketse (reflexsive) dönüşlü (öznenin kendisine taşıdığı hareket), değilse edilgen (ev boyandı) veya olgan (musluk tıkandı) fiildir.

   Bu halde çekimlenmiş fiilde, özne bir hareketi kendine yönlendirmiş veya döndürmüştür. Bu türdeki fiillere dönüşlü fiil (reflexive verb) denir. Özne bu durumda hem işi yapan fail hem de işten etkilenmiş nesne görüntüsündedir. Bir hareketin dönüşlülük halini -n harfi karşılar.

Ali elbisesini kuruttu/ kuruladı.

_ Ali dried his dress. (etken)

Ali kurulandı.

–Ali dried himself. (dönüşlü)

  Örnekte de göründüğü gibi, İngilizcede fiillere ek getirilmediğinden fiillerin dönüşlü halindeki durumunu dönüşlülük zamirleri karşılar.

İşteş fiil (reciprocal verb)

 İşteş fiil nedir?

Fiil çatısı nedir? İşteş çatı nedir?

Tanım;

   Türkçede; döv(üş)tü, sav(aş)tı, gör(üş)tü, koş(uş)tu, bağır(ış)tı, tart(ış)tı, barıştı, vs. fiillerde kullanılan –ş eki hareketin ya karşılıklı veya birlikte yapıldığını bildirir.

   İşteş fiiller(reciprocal verb): İşteş fiil, karşılıklı yapılan hareketlerin ifadesinde fiillerin almış olduğu şekildir.

görmek-görüşmek,

bulmak-bulmak,

selamlamak-selamlmak gibi.

İngilizcede bu durum each other zamirleriyle sağlanır.

 Ali and Veli beat each other

–Ali ve Veli dövüştüler.

Görüldüğü gibi -ş ekinin kullanılmasıyla işteş fiil elde edilir. Tabi bu arada, her işteş fiil karşılıklı hareketleri ifade etmez. Beraber yapma anlamını da verebilir. Koşuşmak gibi.

Yine, işteş fiillerin buraya kadarki örneklerinin fiil köklerine baktığımızda her birinin aslında tek başına gerçekleştirilebilecek fiiller olduklarını görüyoruz.

  Bunlardan başka tek başına gerçekleştirilemeyecek fiiller de vardır. Barışmak, tartışmak gibi.

 Ali ve Veli konuyu tartış

–Ali and Veli discussed the matter.
 

Kip (mood) nedir? Kip ekleri nelerdir?

     Şu ana kadar  çekimli fiillerin bir şahıs, bir zaman ve bir de  tarza bağlı olarak bulunduklarını söyledik.  Bu durumlarda kullanılan eklerden;

-m, -sn, …, -snz v.s ekleri şahıs;

-di, …, -ecek, -ecekti ekleri zaman;

-r, …, -yor, -mış, -makta ekleri tarz ekleriydi.

Örnek;  

a) Her hafta sonu çocuklarını parka götürür müsün?. 

b) Rica edersem bu hafta benim çocuklarımı da götürür müsün?

    Örneklerimiz bunlar olsun. Dikkat edersek birinci örnek (a) bir haber (haber alma) cümlesi iken, ikinci cümle (b) bir istek bildirir. Fakat kullanılan ekler, her iki cümlede de (-r) eki, aynı ektir. Demek ki bir ek farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Örneklerdeki kullanım farkı ise kip farkıdır.  

  Kipler böyle ‘Lütfen gider misin’, ‘Umarım gelir’ gibi yardımcı sözlerle bildirilebileceği gibi kip oluşturmak için oluşturulmuş (-meli/-malı, -ebilir/-abilir, -e/-a …) gibi eklerle de bildirilebilir.

  Yine kip oluşturmak için oluşmuş bu ekler aynı anda bir çekimde de yer alabilirler. Bu durumda çekim birleşik kipli bir yapıdadır.

Ör; İşçiler mesai saatlerinin bir kısmında dinlen-ebil-meli-ler.

Örnekteki ‘–ebil-’  imkan, ‘-meli’ gereklilik ifade eder.

  Ve yine kip ekleri fiil çekim ekleri olduklarından her tarz fiile iliştirilebilir. Bu durumlarda ise çekimler;

yapabilir,

yap-ıyor olabilir,

yap-mış olabilir’ gibi çekimlerdir. 

   Bunlardan başka kipler konusunda şundan da bahsedelim: (indicative mood) Haber kipi (ya da kalıbı) dışındaki diğer kiplerde, konuşan kişi haber kipinde olduğu gibi kendisine veya bir başkasına ait var olan veya meydana gelecek bir haberi aktarmaz.  Bu durumda diğer (emir, istek, dilek şart, dilek, gereklilik, olasılık, izin, rica vs) kiplerde konuşan kişinin olaya karışması, yani konuşan kişinin kendisinin bir isteği, emri, ricası vardır.

      Sonuç olarak Türkçe için genel olarak durum şudur: Türkçede çekimlenmiş bir fiildeki;

   -m, -sn, -snz… ekleri şahıs;

   -di, -ecek, -ecekti ekleri zaman;

   -r, -yor, -mış ekleri tarz;

  -e, -meli, -ebilir ekleri kip ekleri olarak görev alırlar.

 

Çekimli fiillerde kip nedir?

   Konuşan şahsın, bilip gördüğü veya öğrendiği; şahıs, zaman ve tarza bağlı herhangi bir hareketi, haber modunda verebilmesi ya da konuşan şahsın, bu kez kendisinin bir emrini, isteğini, arzusunu, tespitini vs. durumlarını ifade edebilmesi için fiillerin sokulduğu kalıplara kip denir. 

Olasılık kipi;

( fiil-tarz-ebilir/-zaman-şahıs)

yap-mış olabilir-di-n

yine; 

Her gün çantanı getirir misin?’ cümlesi, haber kipindeyken;

Çantamı bana getirir misin?’ cümlesi, istek kipindedir.

Haber kipi (The indicative mood); konuşan şahsın kendisi veya başkası hakkında bilgi sahibi olduğu bir durumu bildirmesidir.         

Ali okula gidiyor

Ali is going to school.

Emir kipi (imperative mood); konuşan şahsın, bir istek veya tavsiye olmaksızın hareketi, dikta ederek yaptırmak istemesidir.          

Otur! Sit down!,

Otursun! – Tell him to sit 

İstek kipi; konuşan şahsın, emir amacı gütmeden bir teklif, öneri, tercihe vs.ye bağlı bir istekle muhatabını harekete yönlendirmesi veya kendisinin bir harekete yönelmek istemesidir.

Gideyim (bari)_Let me go.                                                 

Gidesin_ I want you to go.                                  

Gidelim._ Let us(let’s) go.   

Şart (conditional); konuşan şahsın, söz konusu hareketin gerçekleşmesinin bir şarta bağlı olduğunu bildirmesidir.

Çalışırsa kazanır/ kazanacak.

If he works, he will win.

Dilek şart kipi (desiderative); konuşan şahsın, gerçekleşmiş veya gerçekleşmemiş arzusunun bir şarta bağlı olmasıdır.                                                  

Yerinde olsaydım bunu yapmazdım.

If I were you, I wouldn’t do it. 

Dilek kipi (subjunctive mood); konuşan şahsın, gerçekleşmiş bir olay karşısında hayıflanmasıdır.

Ah! Şimdi burada olsaydı.

Oh, If  he were here now!

veya gerçekleşmemiş bir olayın kendi arzusuna göre sonuçlanmasını arzulamasıdır.

Bütün mutluluklar senin olsun/ ola!

All happines be with you!

Gereklilik kipi (necessity) (-meli/-malı); konuşan şahsın, bir şeyin yapılmasının gerekli olduğunu bildirmesidir.

Çalışmalı._He must work.

Zorunluluk kipi (obligation) (-meli/-malı, zorunda olmak); bir şeyin yapılmasının mecburi  olduğunun bildirilmesidir.                               

Çalışmalı/-mak zorunda_He has to work.

Yeterlilik kipi (ability) (-ebilir/-abilir); konuşan şahsın muhatabının veya kendisinin bir şeyi yapmaya  muktedir olduğunu bildirmesidir.              

He could do it. Yapabilirdi (her zaman)

He was able to do it._ Yapabildi.(bu kez)

Olasılık kipi (probability) (-ebilir/-abilir, -meli/-malı); konuşan şahsın, bir olayın gerçekleşmesinin,  İhtimal dahilinde olmasını,

Gelebilir. _He may come.

Yüksek ihtimal/ büyük olasılık dahilinde olmasını bildirmesidir.

Gelmiş olmalı_ He must have come.

Rica/izin; muhataptan bir hareketi yapması için ricada bulunulmasıdır.    

-ebilir misin?_Can You …,  

 -ebilir miydin?_Could you …,

 -ecek misin?_ Will you …, 

-ecek miydin?_Would you …? veya     izin istemesidir. 

Ör:

-abilir miyim? (-amazsın!)_Can I …,    

-mek mümkün mü?/ olur mu? _May I …,