Etiket arşivi: isim nedir? İsmin tanımı

Soyut isimler (abstract nouns)

 

Soyut isimler (abstract noun)

a) isim soylu:    İsimlerden oluşturulan isimler... 

ör; human (insan)_humanity (insanlık), ...

b) sıfat soylu:    Sıfatlardan  oluşturulan isimler...

ör; happy (mutlu) sıfatından_hapiness (mutluluk) ismi...

c) anlayış ve kavramlar: 

   Ahlak_morality,   Aşk_love

 

Topluluk isimleri

Topluluk isimleri

Aralarında herhangi ortak bir amaç, ortak bir bağ olmadan toplu olarak bir arada bulunan ya da bir arada bulundukları düşünülen bir kısım varlıkların

şekilsel (basamak, trabzan, çit, parmaklık ) ve

işlevsel (mobilya, takı)  benzerliklerinden dolayı aldıkları ortak adlara topluluk ismi denir.      

baggage (bagaj),

furniture (mobilya),

rubbish (çöp),

blongings ( özel eşya),

money (para-lira değil),

gentry (orta sınıf),

cattle(ahır hayvanları),

poultry (kümes hayvanları),

police (polis),

surroundings (etraf),

sweeping (süprüntü),

people (ahali-millet halk değil),

traffic (trafik)

food (yiyecek),

juice (içecek),

information (malumat)...    

     Bahsederken buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın, bulaşık makinesi demek yerine kolaylık olsun diye beyaz eşya denmiştir.

      ör: Beyaz eşya; buz dolabı, çamaşır makinesi, fırın, bulaşık makinesinin v.s ortak adıdır. Her buz dolabı bir beyaz eşyadır.           

(kollektif isimlerde ise her ağaç bir orman değildir mantığı vardır.)  topluluk adları bir çok varlığı topluca kapsadığından anlam olarak çoğulluk kastederler.  My furniture is new._ Mobilyam (daki masa sandalye v.s) yenidir (ler)...

Kollektif isimler (collective nouns)

Kollektif isimler (collective nouns)

     Farklı özellik ve işlevlere sahip tekil varlıkların herhangi bir amaçla, ortak bir bağla bir arada bulunmalarına 

doğal kolektif;

orman (forest),

ordu (army), 

kalabalık (crowd)

... ya da aynı amaçla bir araya getiriliş şekillerine

yapay kolektif;

takım (team),

gurup (group),

düzine (dozen),

demet (bunch),

buket (bouquet) verilen adlara kollektif isim denir.                                   

     Kollektif isimlerin kapsamında birçok kişi ya da nesne vardır; fakat her kişi ya da nesne bir kollektif ad oluşturmaz.

     Örnek olarak kollektif adlardan olan family (aile) ismini ele alalım, her ailede bir çok insan vardır, fakat her insan bir aile değildir.

      Yine, kollektif adların genel özelliklerinden bahsederken sonrasında gelen fiili tekil olarak kullanmalıyız. 

      Kollektif adların kapsamındaki varlıkların her birini ayrı ayrı kastediyorsak eğer, sonrasında gelecek fiili çoğul olarak kullanmalıyız.

        ör;    Our team is strong_ Bizim takım güçlüdür.

                 Our team are running very fast_ Bizim takım (dakiler) hızlı koşar (koşuyorlar)

Somut isimler (concrete nouns)

 

Genel(common) isim

    Somut (concrete) isim

Sayılabilen isim ne demektir? 

     Bir isim sayılabiliyorsa bu demektir ki,  tekil ve çoğul şekilleri yapılabilir yani çoğul ekinini (-(e)s_-ler/-lar) alabilirler.

      Yine, bağlayıcı fiilleri de (be= am/ is/ are_ -dır/ -dırlar);  isim tekil ise tekil şekliyle (am/ is_-dır), isim çoklu isim ise çoğul şekilleriyle (are_-dırlar) kullanılır, 

         Vasıtasız somut isim (countable_sayılabilirler)

   Tabiatta madde  olarak var olan ya da var olduğu düşünülen varlıkların  boyutları aşağı yukarı tasavvur edilebilen,  ayrı ayrı var olup sayılabilenleridir. 

         ör  an apple_apples,  a man__men v.s

Tekil isimlerle kullanılan önlükler

a(an)

one

this, that…

same,  such

...

every

...

each

either,neither

other

another

 

Çoğul isimlerle kullanılan önlükler

some (bir kaç)

two, three

these,those,

same,  such

all

...

both

....

...

...

...

many

a suit of… .         clothes/ armour...

an item of…       information/ news/ clothing...

 

Not: country (yer, mahal) anlamında sayılamayan, (ülke, devlet) anlamında sayılabilen isimdir.

        hair (saç) anlamında sayılamayan, (saç teli) anlamında sayılabilen  isimdir.

        glass (cam) anlamında sayılamayan, (bardak) anlamında sayılabilen isimdir.

        iron (demir) anlamında sayılamayan, (ütü) anlamında sayılabilen isimdir.

        light (ışık) anlamında sayılamayan, (lamba) anlamında sayılabilen isimdir.

        paper (kağıt) anlamında sayılamayan, (yaprak) anlamında sayılabilen isimdir.  

        people (ahali, teba) anlamında sayılamayan, (halk, millet) anlamında sayılabilen  isimdir.

        dress (giysi-kadın giysisi) anlamında sayılamayan, (elbise) anlamında sayılabilen  isimdir.

        cloth (bez, kumaş) sayılmayan somut, clothe (çamaşır, elbise) sayılamayan topluluk ismidir.

        travel (seyahat) sayılamaz, journey (yolculuk) sayılabilir.

        fruit (meyve) genel anlamda sayılamayan, vegetables (sebze) sayılabilen isimdir.

        spor, müzik v.s isimler aktivite anlamında kullanılırsa  çoğul eki alabilir sports (spor aktiviteleri)

 

         Vasıtalı  somut isim (noncountable_sayılamazlar)

     Tabiatta madde olarak var olan ya da var olduğu düşünülen varlıkların her hangi bir vasıta olmadan derlenip toparlanamayan,  sınıflara ayrılamayan,  boyutları bir başka boyutlandırıcı, ölçülendirici (kg, metre)v.s vasıta  olmadan tasavvur edilemeyen ve de sayılamayanlarıdır.

      ör: a glass of water (su) bir bardak su, 

            a bowl of soup (çorba) bir tas çorba. 

      Görüldüğü  gibi burada ‘bardak’ ve ‘tas’ vasıta olarak kullanılmıştır.  Bu tip isimler tabiatta  katı, sıvı, gaz ve tanecikler halinde bulunurlar. Bu türdeki isimlerin vasıtaları sayılabilir çoğulları yapılabilir.

        ör : three glasses of water (üç bardak su),  the glasses of water (su bardakları) gibi...

      Katılar (solids) :  butter (yağ), gold (altın), wood (odun),v.s   

      Sıvılar (liquids) :   water (su) , oil  (sıvı yağ) , milk (süt)... 

      Gazlar (gases) : air (hava) ,  nitrogen (nitrojen)...                 

      Taneli (particles) :   sand (kum), rice (pirinç),  grass (çim) v.s

much

a lot of, lots of, plenty of

some/ any … (biraz/hiç)

a little (less, least), little, quite little...

a bar of…             chocolate/ soap...

a block of...        ice...

a stick of…          dynamite/ chalk/ plastic...

a drop of…          water/ oil...

a grain of...        sand/ salt/ rice/ corn...

a strip of…          cloth/ tape/ land

a loaf of…..         bread...

a lump of…         sugar/ coal...

a slice of…          bread/ cake/ meat...

a speck of..        dust...

a sheet of...       paper/ metal/ plastic...

a flash of...         light...

 

Özel isim (proper nouns)

Özel isim (proper noun)

     Aynı türden varlıkları birbirinden ayırmak için varlıkların her birine ayrı ayrı verilen adlara özel isim denir.

    Bunlar ;

    İnsan ve hayvan adları ( Ahmet, Mehmet,  Tom, Christina,  Tom and Jerry,  Tekir, Karabaş v.s)

  

    Cami, restoran kilise vs adları ( Sultan Ahmet )

    Coğrafi adlar ( Ankara, Istanbul, London, Turkey, England )      

       ör: Eastren Anatolia is east of the Turkey._  Doğu Anadolu Türkiyenin doğusudur.

Not : İngilizcede ayların ve günlerin baş harfleri büyük harflerle yazılır. 

   Ör_January (ocak), February (şubat) , Monday (Pazartesi) v.s

 

Birleşik isimler

Birleşik isim

  Anlamlı ya da anlamsız iki veya daha çok kelimenin bir araya gelmesiyle oluşturulan isimlere bileşik isimler denir

   Ör: brother- in- low (kayın birader) v.s 

    not: farklı anlamlara sahip isimler, bileşik bir isim oluştururken  anlam değişikliğine uğrayabilir.  Preposition’larla oluşturulan bileşik isimler tire (-) işaretiyle birbirinden ayrılırlar.

Türemiş isimler

Türemiş isim

   İsimlere, sıfatlara, fiillere v.s isim yapma eklerinin eklenmesiyle oluşturulan isimlere türemiş isim denir. İngilizcede isim yapma ekleri -er, -or , -ship ,-dom, -ing, ence, -ism, -ment, -ness... gibi eklerdir. 

Ör:  to teach (öğretmek) fiilinden __teacher (öğretmen ) ismi,  

        free (özgür) sıfatından __ freedom (özgürlük ) ismi,   

        king (kral) isminden __ kingdom ( krallık) ismi gibi.

Basit isimler

Basit isim

     Anlamlı ya da anlamsız herhangi bir kelimeyle birleştirilmeden herhangi bir sıfat, fiil veya başka bir isimden türetilmeden varlıklara, kavramlara, anlayışlara v.s ad olmuş kök halindeki isme basit   isim denir. kök: Bir kelimenin ekleriyle anlam ilişkisi bulunan en küçük yapı birimidir.

Ör: an umbrella , an apple, a man,  a pen  v.s

Varlık nedir?

Varlık nedir?

     Tabiatta madde olarak var olan  ya da var olduğu düşünülen şeylere varlık denir.

Maddi-somut varlık nedir?

     Tabiatta madde olarak var olup belirli bir kütleye sahip, dokunulabilir,  görülebilir,  tadılabilir …v.s şeylere denir. 

İnsan, toprak, hava, su, gaz, kum, ışık...

Manevi-somut varlık nedir? 

     Tabiatta madde olarak var olmayan fakat bir çok insanın sözü edildiğinde zihinlerinde tasarlayabildikleri, maddi varlıklarla veya bir kısım sıfatlarla  betimleyebildikleri şeyler… vampir (insan gibi), melek (kanatlı atla betimlenir),  nur (ışıkla)

   Maddi/ somut varlığa   

    ör:  The doctors are working in the daytime.

   Manevi/ soyut varlığa  

     ör:  The vampires are working at night.

   Not: Dil bilgisinde manevi varlıklar maddi varlıklar gibi işlem görürler. Yani eğer manevi bir varlık, mesela vampir, insana benzer bir varlık gibi düşünülmüşse tıpkı insanlarda olduğu gibi dil bilgisinde işlem görürler. Çoğul şekilleri yapılabilir, cinsiyete ayrılabilir, sayılabilir.

    Eğer 'nur' gibi, ki nur ışıkla betimlenir, doğal fenomen adıyla adlandırılan bir isimse yine ışık isminde olduğu gibi sayılamayan isim gibi işlem görürler.  

 

Nesnel (concrete) isim nedir?

  Maddi-somut ve manevi-somut varlıklar nesnel isimdir.

 

Öznel/ soyut (abstract) isim nedir?   

  Güzellik, ahlak, mutluluk, iyilik, insanlık, dürüstlük gibi tanım ve anlayışı kişiden kişiye değişkenlik

 gösterebilen isimlerdir.

 

İsim (noun) nedir?

İsim (noun) nedir?

Tabiatta madde olarak var olan ya da var olduğu düşünülen varlıklardan;

-Herhangi bir vasıta olmadan derlenip toplanabilen,  boyutları herkesin zihninde aşağı yukarı tasarlanabilen ve ayrı ayrı düşünülüp sayılabilen somut olanlarının aldıkları adlara; horse_at, angel_melek gibi.

-Tabiatta katı, sıvı, gaz ve tanecikler halinde bulunup, herhangi bir vasıta olmadan derlenip toplanamayan, boyutları herhangi bir ölçülendirici ve miktar bildiren bir sözcük veya  bir vasıta olmadan tasavvur edilemeyen, ayrı ayrı düşünülüp sayılamayan somut olanlarının aldıkları  adlara;  soil_toprak (katı)    water_su (sıvı),  air_hava (gaz), sand_kum (taneli)  gibi.,

Yine; Tabiatta bir şekilde var olup vasıtalarla dahi derlenip toplanamayan, ayrı ayrı düşünülüp sayılamayan tabiat hadiseleri, doğal fenomen (natural phenomenon) adıyla adlandırılan olaylara verilen adlara; rain (yağmur),  thunder (gök gürültüsü), darkness (karanlık) gibi.

Bu varlıkların;

Aynı amaçla, ortak bir bağla bir arada bulunmalarına (doğal kolektifforest_orman, family_aile) ya da aynı amaç ve ortak bir bağ oluşturmak için bir araya getirilme şekillerine (yapay kolektif: team_takım, dozen_düzine,  bunch_demet) verilen kollektif adlara,

Yine varlıkların: Aralarında herhangi bir ortak amaç veya ortak bir bağ bulunmayıp sadece işlev benzerliği: furniture (mobilya), Jewellery (mücevher)  veya  şekil benzerliği  ( stairs_basamak, fence_çit)  olanlarının almış oldukları topluluk adlarına,

Varlıkların; faaliyetlerinin sonucu ortaya çıkmış gerçek/ mutlak isime (verbal noun-Fiilden isim) play (oyun), writing (yazı)...

Yine; insan oğlunun  hayatı anlamlandırmak ve hayatında kolaylık sağlamak için varlıkların nitelik ve niceliklerini belirten sıfatların veya varlıkların isimlerinden v.s oluşturduğu ( öznel/ soyut-abstract ) anlayış ve kavramlara; beautiful (güzel) _beauty(güzellik), human_humanity (insanlık),

Ve varlıkların aynı türden olanlarını birbirinden ayırmak için her birine verilen özel adlara ( Ali, Tom, Turkeyisim denir.