Geçmiş zaman (past time)

      Geçmiş zamanda kalmıştır (past time):

Türkçe için geçmiş zaman -di geçmiş zaman ekiyle elde edilir.

çalışırm,

çalışm,

çalışıyordum,

çalışmışm (çalışym), 

çalışmaktaydım ...;

çalışır bulunurdum, çalışır bulunuyordum, çalışmış bulunmuştum...  gibi.

İngilizcede ise:

  Common aspect’te (genel tarz) used to kalıbı kullanılır.

I used to work._ Çalışırdım.

   Concrete aspect’te fiillerin (bir düzensiz fiil değilse) sonlarına -ed takısı eklenir.

I worked._Çalışm.

   Progressive aspect’te  (devam tarzı) be fiilinin was/were olarak değiştiğini söylemiştik.

I was working_ Çalışanm/ Çalışıyordum

   Perfect ve perfect continuous aspect’te have yardımcı fiili had olarak değişiyordu.

I had worked. _ Çalışmışm.

I had been working._ Çalışan bulunmuştum. (Çalışmaktaym.)

   Bu arada, Türkçede geçmiş zaman eki sadece -di ekidir. -erdi, -yordu, -maktay, -mış diye devam eden ek birleşmeleri, fiilin tarzına göre geçmiş halini bildirir.

   Fiil kökü+miş (çalışmış) türündeki çekimler, ifade ettiğimiz gibi, ya duyulan haberdir ya da şimdiki bitmiş tarzdır. Fiil+miş-ti (çalışmıştı) türündeki ifadeler ise bitmiş tarzdaki bir hareketin geçmiş zamandaki ifadesidir.

   Buna göre: Eğer bir hareket,

-yor devam tarzı ve -di geçmiş zaman ekini almışsa demek ki hareket geçmişte devam eden (çalışıyordum) harekettir ya da

 -miş tarz ekiyle geçmiş zaman sağlanmışsa (-mişti) hareket geçmişte bitmiş (çalışmışm) harekettir veya

-mekte ek birleşmesiyle geçmiş zaman sağlanmışsa (-mekteydi) demek ki hareket geçmişte devam etmekte olan harekettir.

Yine,

geçmişte genel (-erdi) (çalışırm) ve

geçmişte dakik (-di )(çalışm) harekettir.

Ve yine bu hareketler şimdiki zamanlardaysa;

şimdiki devam eden, (çalışıyorum)

şimdiki bitmiş, (çalışmışım)

şimdiki devam etmekte olan, (çalışmaktayım) veya

genel harekettir.(çalışırım)

 Gelecek zamanlarda ise (-ecek ekini almışsa);

gelecekte devam eden, (çalışıyor olacağım)

gelecekte bitmiş, (çalışımış olacağım)

gelecekte devam etmekte olan(çalışımakta olacağım)

gelecekte dakik (çalışacağım) harekettir …ve yine

 geçmişteki gelecekte(-ecekti); devam eden,

bitmiş,

devam etmekte olan ve

dakik  harekettir

   Ör; Çalışmak fiilinin devam tarzının birinci tekil şahıs geçmiş zamanı; ‘Çalışıyordum’dur.

  Ya da; Çalışıyordum çekimli fiili, birinci tekil şahsın geçmiş zamanda devam ettirdiği hareketi karşılayan çekimli fiildir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir