Cümle içerisinde fiille kastedilen hareketin nasıl gerçekleştiğini bildiren, sözcük veya sözcük gruplarıdır. Veya, yine, cümle içerisinde yükleme sorulan nasıl? sorusuna karşılık gelen, ana cümleye bir bağla bağlanan ayrı bir cümledir. Girişik bir cümledir.
Etiket arşivi: tümleç nedir
Zaman tümleci nedir?
Zaman tümleci
Yapısına göre yer tümleci
Basit cümlede zaman tümleci
Komplex cümlede zaman tümleci
Türlerine göre zaman tümleci
Datif (-e ) halinde zaman
Ablatif ( -den ) halinde zaman
Lokatif ( -de ) halinde zaman
Yer tümleci nedir?
Yer tümleci nedir?
Öznenin bir hareketi gerçekleştirirken bulunduğu, kendisinin yöneldiği veya bir nesneyi yönlendirdiği, kendisinin çıktığı veya bir nesneyi çıkardığı ya da hareketin başladığı, bittiği, icra edildiği yer.
Not: Bir yeri sevdim, gördüm… O yerden hoşlandım… derken o yeri karşımıza alır, ondan belirli bir mesafe uzaklaşırız. Böylelikle o yeri bir bütün olarak algılar ve ondan bu şekliyle bahsederiz. Ve artık söz konusu yer nesneleşir.
Yani, kalem çantanın içindeyken çanta yer, kalem nesne; çanta dolabın içindeyken dolap yer çanta nesne; dolap odadayken oda yer dolap nesne… diye devam eder. Kısaca yer ve nesne ayrımını fiilin kastettiği hareket belirler. Bu durumda fiziksel olarak henüz nesne olamamış tek yer uzay boşluğudur. Bu yüzden uzayı gördüm, uzaya baktım demeyiz.
Ör; ‘Ali dolabı gördü/ dolaba baktı/ dolaptan hoşlandı…’ derken dolap nesne, ‘Ali dolaba (içine)girdi/ dolaptan(içinden) çıktı/ dolapta saklandı…’derken dolap yer tümlecidir.
Genel bir yargı oluşturmak istersek yukarıda bir nesne talep eden fiillerle kullanılan yer adları, her ne kadar bir yer bildirse de bu yer adları nesnedir.