Etiket arşivi: conditional mood

Şart kipi ( conditional mood )

    Şart (conditional) nedir?

    Bir eylemin gerçekleşmesinin bir başka eylemin gerçekleşmesine bağlı olduğu durum. Bu yüzden de içerisinde iki eylemin/yargının var olduğu bir bileşik cümle oluşturulması gerekir. Bu cümlelerden biri esas anlamı yüklenmiş yargıyı, diğeri ise bu yargının oluşması şartını taşır. Biz öncelikle Türkçe için haber kipi çekim şeklini hatırlayalım.

  Geçmiş zamandaki çekimler;

   Yalın tarz;                 çalıştı

   Genel tarz;          çalışır idi

   Devam eden; çalışıyor idi

   Bitmiş tarz;     çalışmış idi

  Şimdi ise  yalın veya bir tarzda çekimlenmiş bu yapılara -se/-sa ekini ekleyelim.

   Yalın tarz;                 çalıştı-y-sa

  Genel tarz;          çalışır idi-y-se

  Devam eden; çalışıyor idi-y-se

  Bitmiş tarz;     çalışmış idi-y-se

  ... ekledik. Bundan sonra ana cümle oluşturulur. Bu cümleler ise ya şimdiki zamanlar ya da gelecek zamanlarda olmalıdır.

  Örnek;

  Eğer hazırlandıysan, kazanırsın/ kazanacaksın/ kazanabilirsin/ kazanmalısın....

  Şartı cümle şimdiki zamanlarda da olabilir. ( Çalışıyorsan gelme! ) gibi

 

  (şartlı cümle şimdiki zamanlarda)

  Ör: Çalışırsa kazanır–If he works, he wins. (simple present)

                                        he will win. (simple future)

  (şartlı cümle geçmiş zamanlarda

  Ör: Çalıştıysa kazanır–If he worked, he might wins. (simple present)

  Not: Tarzların birinci cümlelerindeki -se/-sa (if) ekli fiili taşıyan cümle geçmiş zamanda verilmiş ve ana cümle şimdiki zamanlarda kullanılmışsa olasılık ifade eder. Bu ifade şekli için Türkçede -tır/-dır ekinden, İngilizcede ise bu ekleri karşılayabilecek, olasılık ifade eden sözcüklerden yararlanılır.

   Ör:  Dün çok çalıştıysa şimdi uyuyor-dur.