Etiket arşivi: istek kipi

İstek kipi ( the optative mood )

 

    Gideyim    

   Bırak gideyimİzin ver konuşayım. Öl de, öleyim. Bari oturayım.

    Gidesin/gide-siniz 

  Söylediklerimi unutmayasın. İstedim ki bilesin. Sakın ona inanmayasın.

    Gide/gide-ler           

  O bunu böyle bile, beni böyle tanıya. Sakın unutmaya.

   Gidelim                 

  Aynı şeyleri konuşmayalım. Hadi gidelim. Gel her şeyi unutalım.

     Türkçede istek bildiren sözcüklerin yer aldığı cümlelerdeki fiil, istek kipiyle değil emir kipiyle verilir. Çünkü sadece bu sözcükler cümlenin istek ifadeli bir cümle olduğunu bildirmeye yeter. Böyle olunca da ayrıca istek kipiyle çekimlenmiş bir fiile gerek kalmaz.

  Yani,   ‘İzin veriyorum gidesin.’    denmez,  ‘İzin veriyorum hadi git.’ denir. 

  Yine,   ‘İzin veriyorum gide.’        denmez,  ‘İzin veriyorum gitsin.’ denir.   

  Fakat,  ‘İzin ver  gideyim.’             denir,      İzin ver  git denmez.

  Bu durumda ortaya iki türlü istek çekimi çıkar. Bu çekimler;

 1.  İstek bildiren sözcüklerle desteklenmemiş çekim.

    (Gideyim/ gidesin/ gide/ gidelim/ gidesiniz/ gideler)

 2. İstek bildiren sözcüklerle desteklenmiş çekim.

   (Gideyim /git/ gitsin/ gidelim/ gidin/ gitsinler)

    İstek kipinde şöyle bir durum da vardır:

   (istiyorum ki veya bari…) gideyim/ gidesin/  gide/ gidelim / gidesiniz/ gideler çekimi, konuşan şahsın  isteğine göre çekimlenmiş isteklerdir. Bundan başka bir de muhataptan istenen çekim şekli vardır.

   (izin verbırak…)

gideyim_ Let me go.

 … … … / ... ... ...

 gide _ Let him go. (bırak gitsin)

 gidelim_ Let us go. (let’s go)

 … … …/ ... ... ...

gideler (bırak gitsinler) _ Let them go.