Fiil tarz eklerinden(-r, -yor, -mış, -makta) birini almamışsa;
Hareket bir defalık/dakik ( concrete aspect ) harekettir demektir. Bu tarzda hareket bir defaya mahsus gerçekleşir ve sadece hareket vurgulanır. Dakik tarz, tarz bakımından yalın yapılı/ eksizdir. Yani tarz eklerini -r, -yor, -mış eklerini almaz. Fakat zaman eklerini ( gitti, gidecek) alabilir.
İngilizcede ;
Geçmiş zamanda; ( S + Ved2 ) kalıbıyla,
I studied my lesson yesterday
Gelecek zamanda;
I will study my lesson tomorrow
Dakik tarzda hareket bir defalık gerçekleşir.
Dün sinemaya gittim.
–I went to the cinema yesterday.
…….Dakik tarzda şimdiki zaman yoktur.
Yarın sinemaya gideceğim.
–I will go to the cinema tomorrow.
Açıklama; Dakik tarzda şimdiki zaman yoktur demiştik?
Türkçe ve İngilizce dillerinde zaman çizgisi,
gitti gidiyor gidecek şeklinde değil;
-----------------------------------------------------------------
gitti ............ gidecek (dakik tarz)
gidiyordu gidiyor gidiyor olacak
gitmişti gitmiş gitmiş olacak
-------------------------------------------------------------------
şeklindedir.
Yani,
'Şu an okula gidiyorum' İfadesinin geçmiş zamanı;
O an okula gittim. Değil,
O an okula gidiyordum.'dur.
Ve bu durumda; haber kipi çekim tablosunda geçmiş zamanlar;
giderdim
gittim
gidiyordum
gitmiştim/ gittiydim
gibi çekimlenirken, çekimlerde yer alan mavi renkteki -di ekleri çekimlerden kaldırıldığında kalan yapılar şimdiki zamanları karşılar. Böyle yapıldığında ise 'gittim' çekimli fiili 'git' olarak kalır. Bu ise fiilin emir şeklidir.
Örnekler;
He picked up his book and left the classroom.
Ali entered the room.
They will meet tomorrow.
They began to paint his house early in summer
I remembered the day when I first met her.
Suddenly the window of the office opened.
I visited my aunt yesterday .
I will visit my grandmother tomorrow.
It will snow next weekend.
miş’li zaman eki di’li zaman eki gibi geçmiş zaman değil mi? Türkçe’de iki zaman var derken sadece di’li zaman ekini göstermişsiniz…
meraba yasemin, mesela; ‘bu filmi seyretmiş misin?’ Derken sana şu anki durumunu soruyorum. Halı hazırda şimdiki durumda şu halinle, filmi seyretmişliğin var mı?
‘ sende evet seyretmişim’ derken ‘seyretmiş bulunuyorum’ demek istiyorsun. Yani hareket geçmişte olmuş bir hareket olsa da fizik zamanı olarak, sorulan şey hareketin muhatap üzerinde hal kazanıp kazanmadığıdır. Yanmış ev gibi. (sıfat fiil) Filmi izlemiş olan/bulunan ya da filmi izlemiş bulunuyor olan öğrenci. Terrsinden, öğrenci filmi izlemiş (bulunuyor/ duruyor) Ve bu durumun ingilizce karşılığı present perfect’tir (şimdiki bitmiş zaman) biliyorsun. ‘babam eve geldiğinde ödevimi bitirmiştim’ dersen. Bu kez aynı bitmişlik durumunu geçmişe taşırsın. ‘o an, babamın geldiği o an, ödevimi bitirmiş durumdaydım’